آیه یازده سوره «مجادله» این است: «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا إِذا قیلَ لَکُمْ تَفَسَّحُوا فِی الْمَجالِسِ فَافْسَحُوا»
چون در مجلس پیغمبر(صلّی الله علیه و آله و سلّم) اول که جا باز بود، بعد که جمعیت زیاد شدند و عده‌ای می‌خواستند از محضر حضرت استفاده کنند بعضی ها که چهار زانو و مربع می‌نشستند، به آنها می‌گفتند که جمع‌تر بنشینید تا برای تازه وارد جا بشود؛ بعد که جمعیت زیادتر شدند، آیه نازل شد که شما که مدتی نشستید استفاده کردید، بلند شوید و بروید، بگذارید افراد تازه وارد بیایند (إِذا قیلَ لَکُمْ تَفَسَّحُوا فِی الْمَجالِسِ فَافْسَحُوا).
اگر گفتند شما چهار زانو ننشینید، جا بدهید، تنگ‌تر بنشینید، جمع‌تر بنشینید، این کار را بکنید ... ادامه مطلب... کلمات کلیدی:
فرمود «یَرْفَعِ اللّهُ الَّذینَ آمَنُوا مِنْکُمْ وَ الَّذینَ أُوتُوا الْعِلْمَ دَرَجاتٍ» ... رفعت مؤمن غیر عالم «بالدرجة» است و رفعت مؤمنِ عالم «بالدرجات» است ... اینها چندین درجه دارند، او یک درجه دارد.
این درست است که «لایستوی» (هَلْ یَسْتَوِی الَّذینَ یَعْلَمُونَ وَ الَّذینَ لا یَعْلَمُونَ)؛ اما طرف دیگر قضیه این است که عالم و غیر عالم مساوی نیستند، تحمّل عالم باید بیشتر باشد، مسؤولیت عالم باید بیشتر باشد، صبر عالم باید بیشتر باشد، حوصله عالم باید بیشتر باشد ...
عالم و غیر عالم مساوی نیستند، چه در بُعد اثبات، چه در بُعد سلب.
عالم و غیر عالم مساوی نیستند؛ یعنی درجات عالم زیاد است؛ عالم و غیر عالم مساوی نیستند، مسؤولیت عالم بیشتر است. ادامه مطلب... کلمات کلیدی:
اگر خدا رحیم است که هست، خدای رحیم ترس ندارد؛ لذا امید را به خدا اسناد داد، ترس را به پایان کار خود اسناد داد: «یَحْذَرُ اْلآخِرَةَ»، یک؛ «وَ یَرْجُوا رَحْمَةَ رَبِّهِ»، دو.
آن وقت این شخص که قائم «آناء اللیل و النهار» است، او به همین عبادت اکتفا نمی‌کند.
در این دو نکته است: یکی اینکه این مردان الهی که اهل «ناشئه لیل» هستند، سعی می‌کنند که روز را با تحصیل علم بگذرانند، یک؛ و آنهایی هم که روز را به تحصیل علم می‌گذرانند، سعی می‌کنند که شب به «آناء اللیل» بپردازند، دو؛ «ساجِداً وَ قائِماً».
این‌‌چنین نیست که درس، بدون نماز شب به جایی برسد، یا نماز شبِ غیر عالِم بتواند همیشه کارساز باشد.
ممکن است کسی اهل نماز شب باشد، ولی سعی کند «گلیم خویش به در آورد ز آب»، مشکل خودش را بتواند حل کند، مشکل جامعه را نمی‌تواند حل کند. ادامه مطلب... کلمات کلیدی:
یک شرک مستوری در درون خیلی ها هست ... در سوره مبارکه «یوسف» فرمود «وَ ما یُؤْمِنُ أَکْثَرُهُمْ بِاللّهِ إِلاّ وَ هُمْ مُشْرِکُونَ» (1) که یک شرک ظریف و دقیق و ضعیفی در اکثر مردم هست ...
در ذیل آیه این روایات نقل شده است که از امام (سلام الله علیه) سؤال کردند، چگونه مؤمن مشرک می‌شود؟
فرمود: همین که می‌گویند «لَو لا فَلانٌ لَهَلَکتُ»، اگر فلان کس نبود کار ما حل نمی‌شد.
یا تعبیرات عرفی که می‌گویند اول خدا دوم طبیب؛ و حال آنکه خدا اولی نیست که ثانی داشته باشد، همه اشیا و اشخاصی که در نظام الهی هستند، سربازان الهی هستند که «لِلّهِ جُنُودُ السَّماواتِ وَ اْلأَرْضِ» (2)
به حضرت عرض کردند پس چه بگوییم؟ فرمود خدا را شکر که از این راه به وسیله فلان شخص مشکل ما را حل کرد، نه اینکه اول خدا دوم فلان شخص، یا «لَو لا فَلانٌ لَهَلَکتُ». (3)
آن شرک مستور و مرموز که در اکثری مردم هست، همین است. ادامه مطلب... کلمات کلیدی:
شما قبرهای شهدای گمنام را رفتید دیدید؛ اگر یک دفعه فرصت کردید، آن الواح این شهدای گمنام را بخوانید، ببینید که ادبا بر این لوح‌ها چه چیزی نوشتند، شعری از فؤاد کرمانی معروف است که:
گر بشکافم هنوز خاک شهیدان عشق*** آید از آن خفتگان زمزمه دوست دوست (1)
ولی وقتی انقلاب شد و شهدای گمنام آمدند، بر قبر و الواح این شهدای گمنام، این‌‌چنین نوشته شد: «آید از آن کشتگان زمزمه یا حسین».
اینها به خدا راست است، «آید از آن کشتگان زمزمه یا حسین».
ما با اینها زنده هستیم، اینها را فراموش نکنیم، این دعا، این ناله، فرمود اگر ناله شما نباشد، دعای شما نباشد،«لَو لاَ دُعَائُکُم» (2) خدا اعتنایی ندارد؛ اینها برکات هستند.
کسی نگفت که شما این شعر کرمانی را عوض کنید، آنکه گفته بود درباره عرفا و امثال عرفا سخن گفت:«گر بشکافم هنوز خاک شهیدان عشق*** آید از آن خفتگان زمزمه دوست دوست»
اما اینها آمدند گفتند این عملی و علنی شد، شب های عملیات همین بود: «آید از این کشتگان زمزمه یا حسین».
پی نوشت ها:
1. مجموع دیوان (شمع جمع)، میرزا فتح الله قدسی کرمانی (متخلص به فؤاد)
2. بحارالانوار (ط ـ بیروت)، ج5، ص309
درس تفسیر قرآن آیت الله جوادی آملی/سوره مبارکه «زمر»، آیات 6 الی 7
کلمات کلیدی:
یک اصل کلی را قرآن کریم ذکر کرد، فرمود دیگر لازم نیست شما نماز استسقا بخوانید، دعای استسقا کنید؛ شما که به وظیفه خود عمل کنید، این نظام سپهری باران را کاملاً به شما می‌دهد «وَ أَنْ لَوِ اسْتَقامُوا عَلَی الطَّریقَةِ َلأَسْقَیْناهُمْ ماءً غَدَقاً» (1)
در روایات ما، ائمه (علیهم السّلام) فرمودند که هیچ گیاه تشنه‌ای نیست، مگر اینکه ذات اقدس الهی به اندازه نیاز او باران می‌فرستد؛ ولی بشر اگر صالح باشند، دامداری و کشاورزی و همه مسائل اقتصاد مقاومتی او حل می‌شود و باران مناسب و مساعد هم می فرستد و اگر بشر صالح نبود، این باران ها را به دریا می‌فرستد ...
بارها این عبارت مرحوم بوعلی از الهیات شفا اینجا خوانده شد، ایشان می‌فرماید، آن کسی که به این مطلب نرسید که چه تاثیری بین نماز استسقاء و آمدن باران وجود دارد، چه تلازمی بین آدم خوب بودن و باران دارد، «إنما یدفعه هؤلاء المتشبهة بالفلاسفة» (2) او فیلسوف نیست، او به چیزی از نظام خلقت آشنا نیست، فیلسوف الهی هرگز منکر این حرف ها نیست.
فرمود ما رساله‌ای نوشتیم در «البرّ و الإثم» و این مسأله را کاملاً ثابت کردیم که مبادا کسی خیال کند چه تأثیری بین نماز استسقاء و آمدن باران وجود دارد.
پس دو اصل کلی است که در دین ما آمده، یکی فرمود «وَ أَنْ لَوِ اسْتَقامُوا عَلَی الطَّریقَةِ»، اگر مردم نه بیراهه بروند و نه راه کسی را ببندند، نه اختلاسی در کار باشد و نه به فکر این باشند که خودشان را تأمین کنند و نه با بیت المال بازی کنند، ما به اندازه کافی باران می‌فرستیم «لأَسْقَیْناهُمْ ماءً غَدَقاً»، سدها را پر می‌کنیم، مزرع را پر می‌کنیم، مرتع را پر می‌کنیم، فضای سالم به اینها می‌دهیم، محیط زیست به اینها می‌دهیم.
«وَ مَنْ أَصْدَقُ مِنَ اللّهِ قیلاً»؟ (3) از او راستگوتر کیست؟! از او به وعده عمل کننده‌تر کیست؟! فرمود اگر امتحان شدید، گرفتار شدید، نماز استسقاء بخوانید، دعای استسقاء بخوانید.
این دعای استسقای وجود مبارک امام سجاد [علیه السّلام] را ... شما آقایان هر کدام روزی یک بار یا کمتر و بیشتر بخوانید؛ این‌‌چنین نیست که ما منتظر باشیم و چیزی نخواهیم، به ما فرمود بخواهید، تا من به شما بدهم.
این دعای نورانی امام سجاد (علیه السّلام) که دعای نوزدهم است، این را روزی یک بار بخوانید، هفته‌ای یک بار بخوانید، ماهی دو سه بار بخوانید، به بچه‌هایتان بگویید بخوانند، به شاگردان خود بگویید بخوانند، در هر حال ما هستیم و این دعا ...
پی نوشت ها:
1. سوره جن، آیه16
2. الشّفاء(الالهیات)، متن، ص439
3. سوره نساء، آیه122
درس تفسیر قرآن آیت الله جوادی آملی/سوره مبارکه «زمر»، آیات 6 الی 7
کلمات کلیدی:
